Trong tài chính thực cách để tạo ra thu nhập thụ động một cách an toàn và dễ dàng nhất đó chính là việc bạn đem tiền của mình gửi tiết kiệm trong ngân hàng và kiếm lời tối đa là 10%/năm. Trong tài chính phi tập trung cũng có một hình thức tương tự như vậy mà có thể kiếm lời lên đến 25%/năm đó chính là staking.
Bài viết này GTA Team sẽ cùng anh em đi tìm hiểu staking là gì, có những hình thức staking nào và lợi ích cũng như rủi ro khi tham gia staking trong DeFi.
Staking là gì?
Tất cả các mạng blockchain cần tài nguyên máy tính mạnh mẽ để xác thực các giao dịch trên blockchain và giữ cho hệ thống được phi tập trung. Quá trình xác nhận này được thực hiện bởi một cơ chế đồng thuận.
Những người tham gia vào các cơ chế như vậy xác nhận các giao dịch với các máy móc và hệ thống cao cấp hơn tiêu thụ nhiều điện năng. Đối với dịch vụ vô giá của họ (đối với mọi khối đã được xác thực), họ được cung cấp phần thưởng.
Có hai loại cơ chế đồng thuận:
- PoW – Proof of Work: những người xác thực giao dịch được gọi là thợ đào và toàn bộ cơ chế được gọi là khai thác. Người đào cần hàng trăm hệ thống điện để tính toán.
- PoS – Proof of Stake: những người xác thực giao dịch được gọi là nhà sản xuất khối và toàn bộ cơ chế được gọi là staking. Các nhà sản xuất khổi chỉ cần giữ (Cổ phần) tài sản tiền điện tử trong ví của họ.
Staking là hình thức lưu trữ Một loại Tiền Điện tử trong ví để hỗ trợ vận hành mạng lưới Blockchain, và Người Stake sẽ nhận được phần thưởng thông qua cơ chế PoS – Proof of Stake. Phần thưởng này thường là Tiền Điện tử và sẽ khác nhau tuỳ vào quy ước của mỗi dự án. Những dự án PoS truyền thống sẽ có mức lợi nhuận Stake APR khoảng 10-20%. Lợi nhuận Stake sẽ gia tăng gấp nhiều lần nếu đồng Coin đó tăng giá nhiều lần.
Tìm hiểu thêm về công nghệ Blockchain: Công nghệ Blockchain là gì? Hướng dẫn từng bước cho người mới bắt đầu.
Cơ chế đồng thuận Proof of Stake (POS)
Để hiểu rõ hơn về staking là gì, trước tiên bạn cần hiểu cách hoạt động của Proof of Stake (PoS).
Nếu bạn biết cách Bitcoin hoạt động, có thể bạn đã quen thuộc với Proof of Work (PoW). Đó là cơ chế cho phép các giao dịch được tập hợp thành các khối. Sau đó, các khối này được liên kết với nhau để tạo ra chuỗi khối. Cụ thể hơn, các thợ đào cạnh tranh để giải một câu đố toán học phức tạp và ai giải được nó trước sẽ có quyền thêm khối tiếp theo vào chuỗi khối.
Proof of Work đã được chứng minh là một cơ chế rất mạnh mẽ để tạo điều kiện cho sự đồng thuận theo cách phi tập trung. Vấn đề là, nó liên quan đến rất nhiều tính toán tùy ý. Câu đố mà các thợ đào đang cạnh tranh để giải không phục vụ mục đích nào khác ngoài việc giữ an toàn cho mạng. Tại thời điểm này, bạn có thể tự hỏi: có những cách nào khác để duy trì sự đồng thuận phi tập trung mà không cần chi phí tính toán cao không?
Chính vì thế mà Proof of Stake ra đời. Ý tưởng chính là những người tham gia có thể khóa các đồng tiền (“tiền đặt cược” của họ) và tại các khoảng thời gian cụ thể, giao thức sẽ chỉ định ngẫu nhiên quyền cho một trong số họ để xác nhận khối tiếp theo. Thông thường, xác suất được chọn tỷ lệ thuận với số tiền điện tử – khóa càng nhiều tiền điện tử, cơ hội càng cao.
Cơ chế hoạt động của Staking
Như chúng ta đã tìm hiểu ở trên, các blockchains Proof of Work dựa vào việc khai thác để thêm các khối mới vào blockchain. Ngược lại, chuỗi Proof of Stake sản xuất và xác nhận các khối mới thông qua quá trình staking. Việc staking liên quan đến những người xác thực khóa tiền của họ để chúng có thể được chọn ngẫu nhiên bởi giao thức trong những khoảng thời gian cụ thể để tạo một khối. Thông thường, những người tham gia đặt cược số tiền lớn hơn có cơ hội cao hơn được chọn làm người xác nhận (validator) khối tiếp theo.
Trong khi mỗi blockchain Proof of Stake có loại tiền đặt cược cụ thể, một số mạng áp dụng hệ thống hai mã thông báo trong đó phần thưởng được thanh toán bằng mã thông báo thứ hai.
Trên thực tế, việc staking chỉ đơn giản là việc người dùng giữ tiền của mình trong một ví phù hợp. Điều này cho phép mọi người về cơ bản thực hiện các chức năng mạng khác nhau để đổi lấy phần thưởng đặt cược. Nó cũng có thể bao gồm việc thêm tiền vào nhóm đặt cược.
Phần thưởng staking được tính như thế nào?
Mỗi mạng blockchain có thể sử dụng một cách khác nhau để tính toán phần thưởng staking. Cơ chế tính thưởng bao gồm:
- Số lượng coin mà validator đang staking
- Thời gian mà validator đã staking
- Số lượng coin đang được staking trên mạng
- Tỷ lệ lạm phát
- Các yếu tố khác
Đối với một số mạng khác, phần thưởng đặt cược được xác định theo tỷ lệ phần trăm cố định. Những phần thưởng này được phân phối cho những người xác nhận như một cách bù đắp cho lạm phát. Lạm phát khuyến khích người dùng tiêu tiền của họ thay vì giữ chúng, điều này có thể làm tăng việc sử dụng tiền điện tử của họ. Nhưng với mô hình này, người xác nhận có thể tính toán chính xác phần thưởng đặt cược mà họ có thể mong đợi.
Lịch trả thưởng những như phần trăm trả thương sẽ được công khai để khuyến khích người dùng tham gia staking vào mạng lưới.
Staking cold là gì?
Staking cold là quá trình staking trên một ví không được kết nối với Internet. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng ví phần cứng, nhưng cũng có thể thực hiện được với ví với air-gapped software.
Các mạng hỗ trợ staking cold cho phép người dùng đặt cược trong khi giữ tiền của họ ngoại tuyến một cách an toàn. Điều đáng chú ý là nếu bên thứ 3 chuyển tiền của họ ra khỏi kho lạnh, họ sẽ ngừng nhận phần thưởng.
Staking pool là gì?
Staking pool là một nhóm người nắm giữ tiền điện tử hợp nhất tài nguyên của họ để tăng cơ hội xác nhận các khối và nhận phần thưởng.
Việc thiết lập và duy trì một staking pool thường đòi hỏi nhiều thời gian và kiến thức chuyên môn. Staking pool rất có hiệu quả nhất đối vớicác mạng có rào cản gia nhập (kỹ thuật hoặc tài chính) cao. Do đó, nhiều nhà cung cấp pool tính phí từ phần thưởng đặt cược được phân phối cho người tham gia.
Ngoài ra, các pool có thể cung cấp thêm tính linh hoạt cho các nhà đầu tư cá nhân. Thông thường, tiền đặt cược phải được khóa trong một khoảng thời gian cố định và thường có thời gian rút tiền hoặc hủy ràng buộc do giao thức quy định. Hơn nữa, gần như chắc chắn cần có một số dư tối thiểu đáng kể để đặt cược nhằm ngăn chặn hành vi xấu.
Hầu hết staking pool yêu cầu số dư tối thiểu thấp và không thêm thời gian rút tiền. Do đó, tham gia một nhóm đặt cược thay vì đặt cược một mình có thể là một lựa chọn an toàn cho những người dùng mới hơn.
Những lợi ích cũng như rủi roi khi tham gia staking
Lợi ích mà staking đem lại cho người tham gia
Staking an toàn và đảm bảo lợi nhuận hơn cho người tham gia so với việc tham gia farming.
Bạn có thể nhận được một số tiền lãi nhất định từ khoản tiết kiệm tiền điện tử của mình.
Ít gây ảnh hưởng đến môi trường.
Việc bảo mật có liên quan trực tiếp đến bảo mật tốt hơn và hiệu quả của các blockchain với PoS.
Cả hai cơ chế đồng thuận, cả PoW và PoS, đều có thể xác nhận các giao dịch trên blockchain mà không cần bên thứ ba, chẳng hạn như ngân hàng hoặc tổ chức tài chính. Sự khác biệt chính giữa hai cơ chế nằm ở mức tiêu thụ năng lượng.
Tìm hiểu thêm về yield farming: Yield Farming và sự bùng nổ của tài chính phi tập trung (DeFi)
Rủi ro khi tham gia staking
Bên cạnh những lợi ích của việc staking tiền điện tử cho thu nhập thụ động, có rất nhiều rủi ro mà bạn nên cân nhắc:
- Giá tiền điện tử tương đối dễ biến động, có nghĩa là chúng có thể giảm nhanh chóng. Trong trường hợp tài sản của bạn bị mất giá đáng kể, bạn có thể không nhận đủ lãi để bù đắp cho những tổn thất.
- Mặc dù có thể rút thu nhập tiền điện tử của bạn từ việc staking, nhưng làm như vậy có thể mất đến bảy ngày.
Tóm lại khi bạn đã quyết định sử dụng tiền điện tử của mình để tham gia staking, bạn sẽ phải chấp nhận rằng số tiền đó của mình sẽ bị khóa trong ngắn hạn và bạn sẽ không thể làm gì khác với tài sản của mình trong khoảng thời gian đó.
Tổng kết
Mình thấy staking là một cách để kiếm thu nhập thụ động một cách an toàn nhất trong thị trường tiền điện tử nếu như bạn chọn được một đồng coin tốt nó sẽ giúp bạn kiếm được lợi nhuận dài hạn một cách rất bền vững. Dưới đây mình có liệt kê ra những coin mà cá nhân mình nghĩ là về dài hạn việc bạn nắm giữ và đem chúng đi staking sẽ giúp bạn kiếm được lợi nhuận khổng lồ:
Còn đồng coin nào mà anh em nghĩ có thể đem lại lợi nhuận dài hạn nếu đem chúng đi staking thì comment lại cho mọi người cùng tham khảo nhé.
Hy vọng bài viết này của mình sẽ giúp anh em hiểu rõ về Staking những rũi ro cũng như lợi ích mà nó đem lại để từ đó anh em có thể tham gia staking một cách an toàn và có hiểu quả nhé.
Anh em có thể tham gia thảo luận cùng GTA team.
