DeFi là một sandbox về tài chính và tiền tệ. Trong bảo mật máy tính, sandbox là một cơ chế bảo mật có khả năng cô lập tất cả các ứng dụng và ngăn chặn những phần mềm độc hại, nhằm giúp máy tính không bị chúng tấn công. Và DeFi được ví như “hộp cát” của tài chính tiền tệ vì tính phi tập trung của nó.
Tuy nhiên, hiện tại DeFi hiện đang rơi vào tình trạng “trớ trêu”. DeFi được sinh ra từ mong muốn loại bỏ “đô la hóa” (de-dollarize), tuy nhiên hiện tại DeFi đang phụ thuộc nhiều vào các stablecoin được neo giá vào đồng USD, với $97 tỷ USDT, USDC và DAI đang được lưu hành. Mặc dù những tài sản này có giá ổn định hơn Bitcoin hoặc Ether, nhưng DeFi sẽ lại những phụ thuộc và chứa những rủi ro như của hệ thống fiat mà chúng ta đang cố gắng loại bỏ, chẳng hạn như lạm phát và chính sách tiền tệ tập trung, không thể kiểm soát.
Olympus DAO là một trong những dự án đang cố gắng giải quyết vấn đề này. Được ra mắt vào tháng 3 năm 2021, giao thức Olympus hướng tới mục đích thiết kế một tài sản ổn định, không phải là đồng USD.
Vậy Olympus DAO là gì? Olympus hoạt động như thế nào? Dự án này có gì nổi trội? Anh em hãy cùng GTA đi tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Olympus DAO là gì?
Olympus là một giao thức tiền tệ dự trữ phi tập trung dựa trên token – OHM. Mỗi token OHM được hỗ trợ bởi một rổ tài sản (ví dụ: DAI, FRAX) trong kho bạc Olympus, giúp OHM có giá trị nội tại mà nó không thể giảm xuống thấp hơn được. Olympus cũng đưa ra các động lực kinh tế và lý thuyết trò chơi độc đáo vào thị trường thông qua staking và bonding. Có thể hiểu, OHM là một stablecoin được duy trì giá trị ổn định quanh mức $1 bằng các thuật toán và được hỗ trợ hoàn toàn bằng các tài sản crypto. Olympus DAO là giao thức phát hành và quản lý OHM giúp OHM duy trì được mức giá ổn định này.
Nói cách khác, Olympus là một giao thức chịu trách nhiệm phát hành và quản lý token OHM đây chính là tài sản ổn định thả nổi, được hỗ trợ hoàn toàn và chạy bằng thuật toán.
Để hiểu rõ hơn định nghĩa về Olympus, chúng ta sẽ chia nhỏ nó ra thành từng phần để phân tích như bên dưới.
Đặc điểm của OHM
Fully Backed
OHM là token được thế chấp hoàn toàn, vì nó được hỗ trợ bởi một kho tài sản tiền điện tử nằm dưới sự giám sát của Olympus DAO, được gọi là giá trị được kiểm soát bởi giao thức (Protocol controlled value – PCV).
DAO (Decentralized Autonomous Organization – Tổ chức tự trị phi tập trung) sẽ đưa ra quyết định rằng mỗi OHM được phát hành phải được hỗ trợ bằng 1 đô la tài sản thế chấp, và điều này có thể được thay đổi bằng một cuộc bỏ phiếu quản trị trong cộng đồng Olympus. Điều này ban đầu chỉ được áp dụng với DAI, có nghĩa là với mỗi OHM được phát hành sẽ có 1 DAI trong kho bạc làm “hậu thuẫn” cho nó. Tuy nhiên, sau đó giao thức Olympus đã mở rộng kho bạc gồm nhiều các tài sản khác như FRAX (một đồng ổn định thuật toán khác), LP token (token thanh khoản) OHM-DAI LP từ SushiSwap và LP token OHM-FRAX từ Uniswap.
Ngoài ra còn có các đề xuất quản trị khác như thêm ETH và BTC vào kho bạc. Điều này có nghĩa là mỗi token OHM hiện tại sẽ được hỗ trợ gấp 2 lần từ hỗn hợp các tài sản này, thay vì chỉ có DAI.
Như chúng ta có thể thấy, giá trị hiện tại của tài sản trong kho bạc là hơn 70 triệu USD, với các thành phần là ~ 71,8% DAI; 27,8% FRAX và 0,4% SUSHI – token quản trị của SushiSwap được tích lũy từ phần thưởng yield farming.
Olympus được so sánh với một ngân hàng tư nhân phát hành tiền giấy của riêng mình, hay có thể liên tưởng đến Cục Dự trữ Liên bang (Federal Reserve – FED). Như đã biết, trong hệ thống tiền tệ fiat, FED nắm giữ nhiều loại tài sản khác nhau, chẳng hạn như Trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ, vàng, USD và ngoại tệ, mà họ sử dụng để hiện chính sách tiền tệ của nước Mỹ.
Olympus quản lý một bảng cân đối kế toán tương tự như FED, tuy nhiên đơn vị tiền tệ mà giao thức này quản lý và phát hành được hỗ trợ hoàn toàn bởi những tài sản này, trong khi đồng USD thì không.
Algorithmic
Mặc dù Olympus cho phép thị trường xác định phần lớn giá của token OHM, tuy nhiên Olympus lại sử dụng tài sản trong kho bạc để giúp giữ giá càng gần $ 1 càng tốt.
Khi OHM giao dịch với mức giá cao, giao thức sẽ mint (đúc) token OHM và bán nó ra thị trường mở để tăng nguồn cung và giảm giá. DAO cũng sẽ can thiệp nếu OHM được giao dịch ở mức thấp, vì nếu giá trị của nó giảm xuống dưới $1, giao thức sẽ mua lại và burn (đốt) các token OHM để giảm nguồn cung và tăng giá.
Free-Floating
Mặc dù Olympus tiến hành các hoạt động trên thị trường mở, giá của OHM phần lớn vẫn là “thả nổi”. Điều này có nghĩa là thay vì neo giá của nó với giá của một tài sản khác, chẳng hạn như USD, giá trị của OHM được xác định bởi thị trường tự do. Bởi vậy, giá của nó có thể tính theo USD, và có thể biến động giống như bất kỳ tài sản không neo giá trị khác, OHM phụ thuộc vào sự thay đổi bất thường của cung và cầu.
Tuy nhiên, OHM được coi là có “giá sàn” hoặc “giá trị không có rủi ro” (Risk Free Value – RFV) có giá trị bằng số lượng tài sản hỗ trợ cho mỗi token. RFV hiện tại của kho bạc trong giao thức tương đương với stablecoin, và tính cả đến rủi ro giảm giá trị (giá giảm) của các token LP trong đó.
Hiện tại, RFV của kho bạc là 21,1 triệu USD, với 14,4 triệu USD (68,2%) bằng DAI và 6,6 triệu USD (31,8%) bằng FRAX. Như anh em có thể thấy hiện có 771,985 OHM đang lưu hành và giao dịch ở mức gấp 22 lần RFV.
OHM đang giao dịch ở mức cao hơn RFV của nó. Điều này có thể là do một số yếu tố khác nhau tác động chẳng hạn như nhu cầu stake OHM hoặc do kỳ vọng số thu nhập tương lai được phân phối cho chủ sở hữu OHM từ các tài sản ngân quỹ đang được triển khai trong DeFi.
Ngoài ra, vì việc phát hành OHM mới chỉ yêu cầu tài sản thế chấp trị giá $1, phí bảo hiểm cũng thể hiện số lượng OHM có thể được mint (đúc) trong tương lai. Dựa trên RVF và các chỉ số Circulating supply được liệt kê ở trên, giao thức Olympus có thể tăng nguồn cung OHM hiện tại lên 21 lần. Điều này có thể thay đổi, nhưng khi giá trị của kho bạc tăng lên, khả năng phát hành thêm OHM sẽ tăng lên theo một cách tương xứng.
Các công cụ chính sách tiền tệ của Olympus
Sau khi phân tích các đặc điểm của OHM, giờ anh em hãy cùng đi sâu vào cách Olympus ban hành chính sách tiền tệ của giao thức. Có hai cơ chế chính được giao thức sử dụng để thực hiện các mục tiêu chính sách tiền tệ của Olympuc: Staking và Bonding (Trái phiếu).
Staking
Staking là quy trình thế chấp tài sản vào giao thức và qua đó OHM mới sẽ được phát hành (mint).
Có một số lý do giải thích tại sao những holder (người nắm giữ) OHM lại muốn stake token của họ vào giao thức. Đối với những người mới bắt đầu, giống như với các hệ thống khác, Olympus có thể cho phép họ khóa một phần trong tổng nguồn cung token và tránh phải đối mặt với việc pha loãng giá trị. Ngoài ra, lợi nhuận mệnh giá OHM cao có thể giúp bù đắp rủi ro về giá đi kèm với sự biến động của token.
Hiện tại, hơn 93% nguồn cung cấp OHM đã được stake.
Giống như các tài sản khác, OHM có thể được mua trên một sàn giao dịch phi tập trung, như Uniswap hoặc SushiSwap. Sau khi stake, người nắm giữ sẽ nhận được các khoản phân phối mới dưới dạng sOHM, cũng như 90% lợi tức được tạo ra bởi tài sản trong kho bạc. Phần thưởng OHM được trả sau mỗi tám giờ, với số dư sOHM của những người stake sẽ được khôi phục để tính cho các token mới.
Lợi tức từ kho bạc sẽ được phân phối ba lần một ngày, điều này có thể giúp giải thích tại sao Olympus lại có “yield” cao như vậy.
Trong khi staking có APY được thông báo ở mức 15.760%, thì APR là 507%, đây là một con số phù hợp hơn với mức lợi nhuận thường thấy trong DeFi. Mặc dù mức lợi suất này có vẻ không bền vững, nhưng theo một phân tích vào tháng 6 năm 2021 của Glassnode đã tính toán rằng OHM sẽ có thể thanh toán 40.000% APY trong 180 ngày, dựa trên quy mô của kho bạc và số lượng OHM được stake thời điểm đó.
Tại sao OHM lại có mức lợi suất cao như vậy?
Olympus có thể duy trì những lợi suất này vì phí bảo hiểm. Mỗi OHM chỉ cần $1 để hỗ trợ và mỗi token đang lưu hành hiện có giá trị nhiều hơn thế trong việc hỗ trợ. Giao thức có thể sử dụng các tài sản dư thừa này để phát hành nhiều token hơn. Điều đó cũng có nghĩa là khi giá trị của kho bạc tăng lên, thì khả năng mint (đúc) OHM tăng và tiếp tục trả lợi tức cao cho người tham gia stake cũng tăng theo.
Bonding
Bonding (Trái phiếu) là quá trình bán một tài sản cho Olympus để đổi lấy token OHM được chiết khấu, và sẽ được trả trong vòng năm ngày. Người dùng sẽ có động lực để làm khi lợi nhuận mà họ kiếm được từ bonding lớn hơn lợi nhuận từ việc staking. Ban đầu, giao thức chỉ cung cấp bonding cho các token LP như OHM-DAI và OHM-FRAX, tuy nhiên, hiện tại giao thức đang được mở rộng để hỗ trợ nhiều đồng ổn định hơn.
Bonding cung cấp một số chức năng chính cho giao thức Olympus. Bonding đóng vai trò như một cái phễu để giao thức có thể tích lũy nhiều tài sản hơn và phát triển kho bạc. Khi đó, Olympus có thể phát triển RFV để tăng lượng OHM có thể được mint ra, cũng như duy trì “yield” – năng suất cao cho các staker.
Ngoài việc giúp giao thức tăng trưởng, bonding đóng một vai trò quan trọng đó là đảm bảo tính thanh khoản của OHM. Nguồn vốn ở DeFi sẽ liên tục thay đổi để tìm kiếm nới có lợi nhuận cao nhất. Do đó, nhiều giao thức có “mối quan hệ độc hại” với các nhà cung cấp thanh khoản (LP – Liquidity Providers) và thường bị buộc phải “trả tiền” cho LP để họ gắn bó với giao thức.
Tuy nhiên, thông qua LP bonding, Olympus có thể thay đổi điều này. Đó là bởi vì LP bonding cho phép giao thức sở hữu và kiểm soát tính thanh khoản của chính nó, với các LP token do Olympus nắm giữ được gọi là Thanh khoản do giao thức sở hữu (Protocol Owned Liquidity -POL). Điều này có nghĩa là thay vì khuyến khích hoặc hy vọng các nhà cung cấp từ bên thứ ba tiếp tục cung cấp tính thanh khoản thì giao thức có thể tự làm điều đó.
Việc này cũng có nghĩa là nếu DAO tiếp tục giữ các LP token, thì sẽ có một lớp thanh khoản không đổi, ngày càng tăng, có sẵn và vĩnh viễn.
Bonding cho đến nay là một cơ chế hiệu quả để thực hiện chiến lược này, vì giao thức hiện sở hữu 98,5% tính thanh khoản trên Uniswap V2 cho cặp OHM-FRAX và 99,5% cho cặp OHM-DAI trên SushiSwap.
Bonding cũng giúp Olympus trở thành một giao thức có thể kiếm được lợi nhuận đi kèm với việc cung cấp tính thanh khoản. Như đã đề cập trước đó, bản thân giao thức đã kiếm được một lượng đáng kể token SUSHI vì Olympus sở hữu gần như tất cả thanh khoản trong pool OHM-DAI trên SushiSwap.
Hơn nữa, DAO cho phép kiếm được phí giao dịch đi kèm với việc cung cấp thanh khoản, điều này cũng làm tăng tài sản kho bạc và cho phép Olympus tăng nguồn cung OHM.
Sự chấp nhận
Bất chấp những điều mới mẻ và phức tạp đáng của hệ thống, Olympus đã có sự tăng trưởng đáng kinh ngạc trong vòng chưa đầy năm tháng kể từ khi ra mắt. OHM hiện có vốn hóa thị trường là 464 triệu USD, là stablecoin lớn thứ 10 và xếp thứ 5 trong số các đồng tiền phi tập trung.
Ngoài ra, giao thức đang bắt đầu hợp tác với các dự án DeFi khác. Bên cạnh quan hệ đối tác với FRAX và SushiSwap, Olympus gần đây đang khởi chạy một pool trên Rari Capital’s Fuse – giao thức để tạo ra các thị trường tiền tệ biệt lập.
Pool này chấp nhận các token như sOHM, DAI, FRAX, USDC và ETH, cho phép chủ sở hữu OHM tăng hiệu quả sử dụng vốn và mở khóa giá trị tài sản của họ bằng cách vay dựa trên các token đã có lợi nhuận. Điều này đã khiến các OHM holder đổ vốn của họ vào pool này. Hiện tại, pool đang nắm giữ hơn 49 triệu USD, hơn 40% tổng số TVL của Fuse.
OHM đang dần được sử dụng rộng rãi trong thế giới DeFi. Khi gần đây đã có một cuộc thảo luận và bỏ phiếu trên diễn đàn quản trị của Aave, để list sOHM và cho phép token này được sử dụng làm tài sản thế chấp trong giao thức Aave.
Game Theory
Olympus đã áp dụng lý thuyết trò chơi vào việc liệu một người tham gia có stake OHM, bond hoặc bán OHM của họ hay không.
Lý thuyết trò chơi là một cách tiếp cận để hiểu và phân tích hành vi hay quyết định của mỗi cá nhân và các nhóm cá nhân trong một tình huống mâu thuẫn.
Các cặp số trong hình trên là cách minh họa cho hoạt động của cộng đồng và mức độ có lợi hoặc bất lợi của mỗi hành động mà một người tham gia trong hệ thống đối với chính họ và giao thức.
Stake được coi là hành động có lợi nhất cho tất cả những người tham gia Olympus. Điều này là do stake giúp tăng giá trị của OHM bằng cách gây ra áp lực mua tích cực từ những lần mua token ban đầu, cũng như do sự khan hiếm ngày càng tăng bởi nguồn cung bị khóa.
Bond cũng được coi là tích cực ròng (net-positive), mặc dù có số điểm không cao như stake. Bonding cung cấp tài sản cho kho bạc Olympus, và nó cũng không gây áp lực mua trực tiếp để tăng giá trị của OHM.
Hành động bán OHM được coi là tiêu cực ròng (net-negative), trong đó nó gây áp lực giảm giá OHM, với việc giá giảm có thể khuyến khích những người tham gia khác bán token của họ.
Với lý thuyết trò chơi, có thể thấy lý do tại sao (3,3) lại trở thành một lời kêu gọi cộng đồng, vì nó là một cách để truyền đạt những lợi ích chung tích cực của việc stake và khuyến khích những người tham gia khác cũng làm như vậy.
Quản trị bởi những người nắm giữ
Một đặc điểm thú vị khác của Olympus đó là giao thức được điều hành trực tiếp bởi những người nắm giữ OHM. Điều này giúp phân biệt Olympus với các giao thức stablecoin khác, chẳng hạn như DAI, FEI và RAI, và cả các stablecoin tập trung như USDC hoặc USDT. Chính sách tiền tệ sẽ được quyết định bởi những người nắm giữ token quản trị thứ cấp hoặc quản lý c-suite, tương ứng.
Điều này có nghĩa là nếu mua OHM thì họ sẽ là holder của một đơn vị tiền tệ thực tế và là những người quyết định chính sách tiền tệ của giao thức, chứ không phải chủ sở hữu token quản trị thứ cấp. Điều này khuyến khích sự tham gia tích cực của nhiều bên liên quan hơn.
Ngoài ra, việc quản trị bởi các holder sẽ giúp điều chỉnh các “động lực” của tất cả những người tham gia trong hệ thống và khuyến khích việc ra quyết định chính sách tiền tệ được thực hiện với mục tiêu chung là đem lại những gì tốt nhất cho giá trị và sự ổn định của OHM.
Cuối cùng, việc quản trị này cũng giảm thiểu rủi ro rằng những người nắm giữ token quản trị thực hiện các thay đổi đối với giao thức nhằm giúp họ có thể giúp tích lũy giá trị cho token quản trị với chi phí bằng tiền tệ theo mục đích của họ.
Ví dụ, trong giao thức Maker Dao, những người nắm giữ token quản trị – MKR có thể sẽ bỏ phiếu để tăng phí ổn định DAI (tức là phần doanh thu mà họ nhận được thông qua việc burn token) khi downtrend. Điều này có thể xảy ra vào thời điểm mà các bên liên quan trong hệ thống không có được lợi ích tốt nhất. Lãi suất cao trong giai đoạn suy thoái sẽ làm ngăn cản việc sử dụng và chấp nhận DAI. Điều này về cơ bản chính là một sự “chuyển giao của cải” từ những người giữ DAI sang những người nắm giữ MKR.
Trong Olympus, chủ sở hữu OHM và những người nắm giữ quyền quản trị giao thức là một và giống nhau, vì vậy vấn đề này không còn tồn tại nữa. Do bất kỳ thay đổi nào đối với chính sách tiền tệ của OHM sẽ dẫn đến cùng một lợi ích hoặc bất lợi cho tất cả những người tham gia trong hệ thống.
Kết luận
Mặc dù còn rất mới tuy nhiên Olympus DAO chính là một thử nghiệm tiền tệ và là một dự án hấp dẫn. Olympus đang cố gắng giải quyết một vấn đề cực kỳ tham vọng thông qua thiết kế độc đáo và cơ chế khuyến khích của giao thức. Olympus cũng đã thành công rực rỡ trong việc thu hút và phát triển một cộng đồng người dùng lớn mạnh.
Mặc dù không rõ liệu cuối cùng Olympus DAO có thành công trong việc đạt được tầm nhìn của dự án hay không, nhưng rõ ràng Olympus là một dự án đáng để theo dõi.
Olympus Dao Offical Website: https://www.olympusdao.finance/
Trên đây là toàn bộ thông tin mà GTA Research team đã nghiên cứu về Olympus DAO và không phải là lời khuyên đầu tư. Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn có được các thông tin cần thiết và đưa ra được nhận định cá nhân của mình về dự án.
Group thảo luận Crypto
Channel Research: https://t.me/gta_research
Channel Trading: https://t.me/gta_trading_channel
Group Facebook: https://fb.com/groups/tradecryptovietnam
Mua bán Crypto bằng VND tại: https://bitmoon.net/
