NEAR Protocol là một base layer để các dự án phát triển. Nhằm thừa hưởng những ưu điểm về chi phí và tốc độ giao dịch. Các vệ tinh xung quanh NEAR hiện tại, được xây dựng tập trung vào DeFi. Bài viết sau đây, GTA Research muốn mang đến một góc nhìn toàn cảnh hơn về mảng DeFi của NEAR.
Cơn sốt DeFi trong thời gian qua?
Tài chính phi tập trung (Decentralized Finance – DeFi) là một hình thức tài chính dựa trên blockchain. Không phụ thuộc vào các tài chính trung gian như môi giới, sàn giao dịch hoặc ngân hàng và thay vào đó sử dụng các hợp đồng thông minh trên blockchain. Các nền tảng DeFi cho phép người dùng có thể cho vay hoặc vay vốn từ những người khác.
Được sử dụng phổ biến nhất trên Ethereum, cũng chính vì thế lượng người dùng tăng đột biến gây ra tắc nghẽn mạng, cộng với phí gas cho mỗi transaction lại khá cao. Cũng có thể nói Ethereum là blockchain dành cho “đại gia”.
NEAR Protocol ra đời, mang đến Rainbow Bridge giúp mọi người tiếp cận DeFi dễ dàng hơn. Nhờ vào Bridge, các tokens và stablecoins được giao dịch phổ biến trên dApps của NEAR. Nhờ tính linh hoạt, không chỉ users mà các devs còn tập trung đẩy mạnh dự án đã đưa trở thành hệ sinh thái đủ sức cạnh tranh với các đối thủ khác.
Mảnh ghép DeFi trên NEAR Protocol
Thành phần cốt lõi
Rainbow Bridge: Cho phép các nhà phát triển sử dụng tài sản Ethereum và hợp đồng thông minh trên NEAR. Giúp giao dịch nhanh chóng, dễ dàng mở rộng và chi phí thấp. Bridge có sức mạnh để tăng tốc phát triển cộng đồng vì nó cho phép người dùng ETH truy cập ngay vào các ứng dụng được xây dựng trên NEAR.
Các token phổ biến trên ERC-20 giờ đây sẽ có thể tương tác với NEAR.
- Stablecoin như USDT, DAI và TUSD.
- Wrapped các tài sản giống như WBTC và WETH.
- Các DEX có token như UNI và 1INCH.
- Lending token như AAVE và COMP.
Người dùng có thể gửi các tài sản ERC-20 trực tiếp từ MetaMask hoặc các ví Web3 khác tới ví và ứng dụng NEAR hoặc ngược lại. Bản chất của Rainbow Bridge vẫn hoàn toàn phi tập trung. Có thể thích ứng với bất kỳ thay đổi giao thức nào trong tương lai ở cả hai phía.
BoringDao: Là một dự án cầu nối tài sản phi tập trung. Hoạt động như một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO). BoringDAO cho phép bất kỳ blockchain nào có hợp đồng thông minh như Ethereum tương tác với NEAR. Đồng thời di chuyển các tài sản, token lên NEAR một cách dễ dàng. Nó sử dụng “Cơ chế đường hầm” và cho phép BTC, LTC và các tài sản blockchain khác tương tác liền mạch với nhau.
Tìm hiểu chi tiết về BoringDao tại đây.
SputnikDao: Là cơ sở hạ tầng dành cho DAO, được phát triển trên NEAR. Sputnik cho phép quản trị thực sự phi tập trung trên NEAR. Vì mỗi cộng đồng, dự án khởi chạy DAO của riêng họ. Những ưu điểm của SputnikDao mang lại:
- Đầu tiên, toàn bộ hệ sinh thái trở nên phi tập trung hơn. Vì việc quản lý DAO được tách ra giữa nhiều DAO khác nhau. Mỗi DAO có mục tiêu và trách nhiệm riêng.
- Thứ hai, các dự án và cộng đồng trên NEAR có quyền tự do hơn trong việc quản lý DAO. Họ có thể thêm vào các tiêu chí cụ thể, đặt các thông số của riêng mình. Thậm chí giới thiệu một social token dưới sự bảo trợ của Sputnik.
- Thứ ba, việc cấp vốn và phát triển toàn bộ hệ sinh thái trở nên nhanh chóng. Vì việc đưa ra quyết định và chuyển vốn không còn phụ thuộc trong một DAO duy nhất.
DEX
DEX (Decentralized exchange) hay chính là sàn giao dịch phi tập trung. Trên DEX, tất cả các giao dịch diễn ra tự động và trực tiếp giữa những người dùng với nhau. Theo quy trình tự động mà không phụ thuộc vào bên thứ 3. Giao dịch trên DEX, người dùng có quyền kiểm soát tài sản mà không cần nhờ đến bên trung gian. Để tránh rủi ro trong vấn đề bảo mật, hacker hay lừa đảo.
Mảnh ghép DEX trên NEAR Ecosystem hiện đang có Ref Finance và Liquality.
Ref Finance: Là nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) được build trên NEAR Protocol. Mục tiêu phát triển nhiều giao thức DeFi khác nhau và ra mắt cộng đồng với sản phẩm đầu tiên là sàn DEX.
Ref kết hợp một số thành phần cốt lõi như Giao dịch phi tập trung, lending, phát hành token. Thừa hưởng ưu điểm khoản phí thấp của base-layer Near. Phí swap của Ref chỉ ~0,005 đô la, thời gian từ 1s – 2s.
Sử dụng Rainbow Bridge các tài sản từ Ethereum dễ dàng tiếp cận với bất kỳ chain khác như BSC, Polygon / Matic, Cosmos / IBC và các chain khác trên Near trong tương lai gần. Ref Finance tương đối giống với phiên bản V2 của Uniswap. Tuy nhiên có những tính năng nổi bật như sau:
- Nhiều pool trong một hợp đồng duy nhất
- Phí LP có thể tùy chỉnh cho mỗi pool
- Phí giới thiệu cho các giao dịch swap, hiện được đặt ở mức 1 bps.
Chi tiết về dự án Ref Finance và Cách sử dụng sàn Ref tại đây.
Đối thủ đáng gờm với Ref là Uniswap và Pancakeswap. Tuy Ref là “lính mới” nhưng chúng ta có thể kỳ vọng sự bùng nổ trong tương lai không xa.
Liquality: Là một ví multi-chain đầu tiên, dễ dàng để swap các tài sản trên blockchains. Gửi, nhận và swap Bitcoin, Ethereum, ERC-20 và lưu trữ tài sản NEAR hoặc các chain khác.
Lợi thế của Liquality là người dùng swap trực tiếp từ ví MetaMask hoặc Ledger một cách an toàn, bảo mật và tiết kiệm chi phí. Khi kết nối với hệ sinh thái NEAR Protocol, người dùng có thể khám phá các dApp một cách đơn giản nhất.
Liquality ra mắt hai sản phẩm là wallet, ngoài ra dApp vẫn đang chạy bản testnet.
Mảnh ghép AMM DEX tính đến thời điểm hiện tại tổng TVL vào khoảng hơn 17 tỷ đô. Các dự án xây dựng về mảng này trên NEAR chưa nhiều, nổi trội chỉ có Ref Finance đang chạy mainnet. Để hệ sinh thái phát triển, chắc hẳn NEAR Protocol sẽ tập trung đẩy mạnh dự án trong thời gian tới.
Lending
Có thể hiểu, Lending hay “cho vay” là hình thức người dùng sử dụng các tài sản hoặc tiền để cho những người khác “Borrowers” vay với tỉ lệ lãi suất nhất định. Để hứa hẹn sự bùng nổ của lending trong tương lai, phải nhắc đến Leding trong DeFi. Là một nền tảng cho vay của tài chính phi tập trung.
NEAR Protocol mang đến lĩnh vực này với hai cái tên là Oin Finance và Definer.
Oin Finance: OIN sẽ là nền tảng DeFi đầu tiên cung cấp tính năng khai thác thanh khoản và cho vay trên Ontology. Cuối cùng là trên các nền tảng hàng đầu khác thông qua chức năng cross-chain. Oin Finance xây dựng công nghệ cầu nối để tích hợp liền mạch với Ethereum vào hệ sinh thái OIN.
Ngoài ra, có thêm tính năng mint stablecoin. OIN sẽ ra mắt một stablecoin được thế chấp NEAR, cho phép những holder NEAR để mở khóa thanh khoản mà không cần bán NEAR của họ.
Tuy nhiên, OIN có kế hoạch cho các trường hợp sử dụng và giảm giá như swap các stablecoin chính thống khác, thêm đòn bẩy, bảo hiểm rủi ro… Vẫn đủ làm cho mảng lending & borrowing trên NEAR Protocol trở nên nổi bật.
Tìm hiểu chi tiết về dự án Oin Finance tại đây.
Definer: Là một nền tảng tài chính phi tập trung. Nhằm cho phép người dùng có thể giao dịch, thanh toán, tiết kiệm và vay hoặc cho vay trên Network. Có thể nói DeFiner là một dạng ngân hàng công nghệ và sẽ thay thế cho hình thức ngân hàng truyền thống tập trung hiện nay.
Ngoài điểm nổi bật chính của dự án là Lending & Borrowing. Definer hỗ trợ thêm chức năng Yield Farming và bảo hiểm tài sản người dùng. Trong thời gian tới, Definer sẽ tiến thành ra mắt mainnet và phiên bản mobile.
Mặt bằng chung của lending với các dự án lớn như AAVE, Compound… Tổng TVL vào khoảng 26 tỷ đô, tiềm năng để phát triển vẫn còn rất lớn. Các dự án vẫn chưa lấp đầy mảnh ghép này, ta có thể hy vọng mảng lending sẽ hoàn thiện hơn trong tương lai.
Oracles
Nguồn cấp dữ liệu (oracle) trên blockchain là các dịch vụ của bên thứ ba. Đóng vai trò như một cầu nối cung cấp cho các hợp đồng thông minh những thông tin bên ngoài. Các blockchain và hợp đồng thông minh không thể truy cập dữ liệu ngoài chuỗi (dữ liệu nằm ngoài mạng). Tuy nhiên, một số thỏa thuận hợp đồng yêu cầu phải có thông tin liên quan từ thế giới bên ngoài để thực thi các thỏa thuận. Hai dự án hỗ trợ Oracle trên NEAR Protocol là Band Protocol và Flux.
Band Protocol: Là một blockchain phi tập trung, không cần sự cho phép để quản lý dữ liệu phi tập trung. Sự kết hợp với NEAR, Band sẽ cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng. Nhằm đảm bảo một nền tảng ứng dụng phi tập trung được thiết kế để quản lý các tài sản có giá trị cao như tiền hoặc danh tính.
Bằng cách kết hợp khả năng mở rộng và hiệu suất cao của NEAR và Band Protocol, mục tiêu là tạo ra một nền tảng linh hoạt để hỗ trợ các nhà phát triển xây dựng trên Open Finance và Open Web.
Tìm hiểu chi tiết về Band Protocol của GTA Research tại đây.
Flux Protocol là một giao thức Oracle đầu tiên được phát triển trên NEAR Protocol. Giúp đưa các dữ liệu off-chain lên on-chain để cung cấp data cho các ứng dụng index, query và xác minh dữ liệu, hoặc cung cấp thẳng lên các dApps để sử dụng.
Near và Flux là hai dự án đã được Coinbase Ventures đầu tư. Điều này chứng tỏ, Coinbase dành rất nhiều sự quan tâm của mình tới hệ sinh thái của NEAR và có thể Coinbase sẽ tiếp tục xuất hiện trong danh sách nhà đầu tư của các dự án tiếp theo trên NEAR.
NFTs
Thuật ngữ này có lẽ không còn quá xa lạ với người dùng crypto. Có thể hiểu, NFT chính là viết tắt của chữ Non-Fungible Token, nghĩa là một tiện ích mã hóa được lưu trữ trên blockchain để đại diện cho một tài sản độc nhất.
Mảnh ghép NFT vẫn chưa được hoàn thiện, vài cái tên như Mintbase, Paras, Metamon, Pixelparty, Pluminite, Berry Club…Các dự vẫn chưa ra mắt mainnet.
Hệ sinh thái tuy còn mới nhưng lại là mảnh đất màu mỡ trên NEAR Protocol. Thừa hưởng những ưu điểm của NEAR, các devs muốn mang đến cho người dùng những trải nghiệm tuyệt vời nhất về NFT.
Stablecoins
Category quan trọng để xây dựng DeFi là stablecoin. Đã có $ 560,000 stablecoin được phát hành thông qua Rainbow Bridge. Hiện tại, NEAR Protocol đang hỗ trợ thêm các loại stablecoin phổ biến. Như nDAI (DAI), nUSDT (USDT), nUSDC (USDC) và nTUSD (TUSD). Ngoài ra, Oin Finance với cơ chế mint Stablecoin cũng đóng góp xây dựng mảnh ghép này vững chắc hơn.
Kết luận
Qua bài viết, GTA Research mang đến cho anh em một góc nhìn tổng quan hơn về thị trường DeFi nói chung và DeFi trên NEAR Protocol nói riêng. Tuy đã bùng nổ mạnh mẽ trong thời gian qua, nhưng xu hướng tài chính phi tập trung vẫn đang có nhiều tiềm năng với mục tiêu thay đổi nền tài chính truyền thống.
