Hiện tại, công nghệ Web 2.0 vẫn đang là nơi mà người dùng có có thể trao đổi thông tin với nhau thông qua các máy chủ tập trung như Facebook, Amazon, Twitter,… Vậy có bao giờ anh em có tự đặt ra câu hỏi liệu chúng ta trao đổi thông tin với nhau ở một không gian mở hơn nữa nơi mà người dùng được đặt làm trung tâm cho sự phát triển?
Bài viết này GTA Research team sẽ cùng anh em tìm hiểu xem Web 3.0 là gì và nó đem lại những trải nghiệm gì cho người dùng trên không gian mạng internet.
Web 3.0 chính xác là gì?
Web 3.0 (Semantic Web tên ban đầu đượt đặt bởi Tim Berners-Lee, nhà phát minh ban đầu của Web) là thế hệ tiếp theo của World Wide Web (WWW) là mạng không gian thông tin toàn cầu nơi mà người dùng có thể truy cập (đọc-ghi-thực thi) thông qua các thiết bị kết nối internet điều này vượt trội hơn so với các công nghệ Web trước đây: Web 1.0 (đọc), Web 2.0 (đọc-ghi).
Web 3.0 ra đời với mục đích trở thành một phiên bản phi tập trung của thế giới ảo (metaverse), nơi mà người dùng có thể tương tác và cộng tác một cách thông minh mà không cần lo lắng về các kho lưu trữ dữ liệu.
Điểm nổi bật của Web 3.0 so với Web 2.0
Web 2.0
Công nghệ mạng lại lợi ích cho hơn 3 tỷ người trong 80% số giờ thức của họ mỗi ngày. Sự phổ biến của Web 2.0 chủ yếu được thúc đẩy bởi ba yếu tố: mobile, social và cloud :
- Mobile: Với sự phát triển mạnh mẽ của smart phone như hiện nay thì việc truy cập internet trên điện thoại di động đã được mở rộng đáng kể khi mà các trình duyệt web, ứng dụng di động và thông báo cá nhân đã nằm gọn ở trong túi người dùng.
- Social: Sự ra đời của các mạng xã hội như: Facebook, Twitter,… đã thu hút người dùng sáng tạo nội dung, khuyến khích, giới thiệu và chi sẻ thông tin cá nhân trực tuyến tương tác với nhau qua không gian mạng internet.
- Cloud: Trở thành một hàng hóa trong việc sản xuất và bảo trì các trang và ứng dụng trên internet. Các công ty chuyển từ việc mua và duy trì cơ sở hạ tầng vật lý với chi phí bảo trì và vận hành tốn kém chuyển sang việc thuê các công cụ lưu trữ, điện toán và quản lý trên cloud bới các bên thứ ba như Amazon, Azure,..
Web 3.0
Web 3.0 hướng tới việc loại bỏ các bên trung gian trên internet (Facebook, Google, Twitter,…) giúp cho người dùng có thể đạt được sự tự do trên internet. Ba bước tiến vượt trội mà Web 3.0 mang lại:
- Open (Mở): Được xây dựng từ phần mềm mã nguồn mở phát triển bởi một cộng các nhà phát triển.
- Trustless (Tin cậy): Mạng chính cho phép người sử dụng tham gia tương tác public hoặc private mà không có sự can thiệp của bên thứ ba.
- Permissionless (Không cần cho phép): Bất kỳ ai, cả người dùng và nhà cung cấp đều có thể tham gia mà không cần cơ quan quản lý
Web 3.0 được xây dựng chủ yếu dựa trên ba yếu tố: edge computing (điện toán biên), decentralised data networks (mạng dữ liệu phi tập trung) và artificial intelligence (trí tuệ nhân tạo):
- Edge computing: Web2.0 phần cứng máy tính cá nhân được thông dụng hóa sử dụng làm các trung tâm dữ liệu (database) thì việc chuyển sang Web 3.0 các trung tâm dữ liệu lớn (databank) được bổ sung bởi các tài nguyên máy tính mạnh mẽ và dàn trải (điện thoại, thiết bị cảm biến,..) khiến trung tâm dữ liệu được mở rộng ra và có thể dễ dàng truy cập hơn.
- Decentralised data networks: Tạo điều kiện cho việc trao đổi thông tin dữ liệu cá nhân dễ dàng mà không bị mất quyền kiểm soát và sở hữu, từ bỏ quyền riêng tư và phụ thuộc vào bên thứ ba.
- Artificial intelligence: Các thuật toán học máy đã trở nên đủ mạnh để có thể dự đoán các hành động hữu ích, đôi khi là cứu mạng. Với cấu trúc dữ liệu phi tập trung cho phép AI phân tích người dùng và có thể xây dựng được các ứng dụng với tiềm năng vượt xa quảng cáo được nhắm mục tiêu.
=> Web 3.0 cho phép người sử dụng có thể tương tác với dữ liệu và khai thác chúng từ đó có quyền tạo và sử dụng công cụ, phần mềm của chính họ chứ không còn phụ thuộc vào bên thứ ba nữa. Lấy người dùng làm trung tâm và bảo vệ quyền riêng tư. Với Web 3.0, người dùng sẽ được tự do thực sự trên internet vì sẽ rất khó khăn để thực hiện việc kiểm duyệt hay đưa mã độc vào ứng dụng.
Web 3.0, Tiền điện tử và Blockchain
Mạng Web 3.0 hoạt động thông qua các giao thức phi tập trung, các khối blockchain và công nghệ tiền điện tử điều này giúp cho các lĩnh vực cộng sinh với Web 3.0 sẽ có khả năng tương tác, tích hợp liền mạch, tự tổng hợp thông qua các hợp đồng thông minh. Với việc Web 3.0 sử dụng blockchain để mở đường cho một hình thức internet mang tính dân chủ hơn cuối cùng nó sẽ xuất hiện trên dApps và smart contracts nơi mà những nhà đầu tư tiền điện tử tham gia và họ cũng chính là những người sẽ đóng góp một phần vào hệ sinh thái của Web 3.0.
Tìm hiểu thêm công nghệ Blockchain là gì: Công nghệ Blockchain là gì? Hướng dẫn từng bước cho người mới bắt đầu
Các dự án Web 3.0 nổi bật
Tổng kết
Như một quy luật của sự phát triển, Web 3.0 sinh ra để khắc phục các nhược điểm tồn đọng của Web 2.0 giúp cải thiện và nâng cao không gian mạng internet của chúng ta. Nơi mà người dùng internet có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với dữ liệu của họ và những người mà họ chia sẻ.
Trên đây là toàn bộ thông tin mà GTA Research team đã giúp anh em tìm hiểu thêm về Web 3.0 và không phải là lời khuyên đầu tư. Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn có được các thông tin cần thiết và đưa ra được nhận định cá nhân của mình.
Anh em có thể tham gia thảo luận cùng GTA team.