Các nhà giao dịch – traders thường phải lựa chọn giữa tốc độ, sự thuận tiện, tính thanh khoản của các sàn giao dịch tập trung (CEXes) như Coinbase và Binance, và quyền riêng tư, quyền tự quản lý, tính minh bạch của các sàn giao dịch phi tập trung (DEXes) như Uniswap và Sushiswap.
Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, TXA phát triển một cơ sở hạ tầng kết hợp các tính năng tốt nhất của cả CEXes và DEXes.
Các vấn đề với các sàn giao dịch tập trung (CEXes)
CEXes được xây dựng bằng cách sử dụng ngăn xếp Web 2.0 – điển hình của hệ thống đăng nhập dựa trên username/password, cơ sở dữ liệu được lưu trữ tập trung và ví tiền điện tử thuộc sở hữu của sàn giao dịch.
Các giao dịch được ghi lại trên cơ sở dữ liệu của chủ sở hữu sàn giao dịch mà không cần bất kỳ giao dịch blockchain nào và do đó chỉ bị giới hạn bởi tốc độ của cơ sở dữ liệu.
Điều này cho phép giao dịch tài sản tức thì và giao dịch cross-chain liền mạch. Mặc dù đó là những lợi ích đáng kể, nhưng các sàn giao dịch tập trung cũng đi kèm với những nhược điểm riêng:
Rủi ro về sàn
Để sử dụng CEX, trước tiên người dùng phải gửi tiền điện tử của họ đến một ví do sàn giao dịch kiểm soát.
Tuy nhiên ở các sàn CEXes, lại thường xảy ra các vụ hack flash loan, đó không phải là những rủi ro về mặt lý thuyết, với hàng triệu đô la tiền điện tử của người dùng CEXes bị mất do lỗi bảo mật hoặc lỗi độc hại nào đó.
Thiếu minh bạch
Vì tất cả các giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung chỉ diễn ra trên cơ sở dữ liệu riêng của sàn giao dịch chứ không phải trên blockchain công khai, nên rất dễ dàng để các nhà khai thác có hành vi xấu mà không thể điều tra ra người làm.
Các nhà khai thác sàn giao dịch có thể làm sai lệch khối lượng giao dịch để thao túng giá của tài sản hoặc các giao dịch chạy trước một cách bí mật.
Thiếu quyền riêng tư
Thông thường, các sàn CEXes sẽ yêu cầu người dùng kyc – xác nhận danh tính tài khoản của họ bằng cách cung cấp các tài liệu nhận dạng như bằng lái xe, hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân, với các yêu cầu chi tiết hơn đối với người dùng muốn giao dịch hoặc rút một lượng lớn tài sản hơn.
Tuy nhiên, các sàn CEXes lại thường xảy ra vấn đề bị rò rỉ thông tin và có thể sẽ bị bán thông tin bán cho các nhà quảng cáo.
Các vấn đề với các sàn giao dịch phi tập trung (DEXes)
Tốc độ thấp và chi phí cao
Trái ngược với sàn giao dịch tập trung, tốc độ của DEXes tốc độ chậm và phí tốn kém hơn. Trên Ethereum, một giao dịch mất từ 5 phút đến hàng giờ hoặc thậm chí có thể thất bại nếu nhà giao dịch không trả đủ phí giao dịch (phí trên Ethereum thường rất cao).
Các nhà giao dịch có thể tăng phí giao dịch để tăng tốc thời gian giao dịch của họ, nhưng điều này dẫn đến các cuộc chiến đấu giá, trong đó một số nhà giao dịch phải trả hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn đô la cho một giao dịch duy nhất.
Thiếu khả năng tương tác cross-chain
Giao dịch cross-chain phi tập trung vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Trong khi Thorchain đưa ra một giải pháp khả thi.
Giải pháp phổ biến nhất hiện tại dựa trên “wrapped” token, trong đó token được phát hành trên một blockchain đại diện cho IOU cho một tài sản trên một blockchain khác. Ví dụ như WBTC, là một token ERC20 được phát hành trên Ethereum, để đại diện cho IOU 1 với 1 BTC trên Bitcoin.
Một vấn đề khác là thiếu sự lựa chọn, chỉ các tài sản tiền điện tử lớn với khối lượng lớn mới có xu hướng được phát hành dưới dạng wrapped tokens. Hiện tại, đối với đại đa số các nhà giao dịch tiền điện tử, CEX là cách duy nhất để giao dịch giữa các tài sản từ các chuỗi khác nhau.
Loại lệnh Limited Order
Không thể phủ nhận mặc dù blockchains mang lại những lợi thế nhất định, nhưng chúng cũng đi kèm với những hạn chế.
Những hạn chế này khiến cho các nhà phát triển DEXes trở nên khó khăn trong việc cung cấp cho các nhà giao dịch – traders các loại lệnh nhất định như lệnh limit, stop và lệnh theo dõi thường gặp trên các sàn giao dịch tập trung.
Uniswap (DEX được sử dụng rộng rãi nhất) chỉ cung cấp một loại lệnh duy nhất. Mặc dù điều này là tốt đối với một số nhà giao dịch, nhưng có nhiều loại lệnh khác nhau là điều cần thiết đối với bất kỳ nhà giao dịch nào để hạn chế thua lỗ và bảo vệ lợi nhuận của họ.
Tính thanh khoản thấp
Tốc độ chậm, thiếu sự kiểm soát từ các loại lệnh limited order và thiếu giao dịch cross-chain có nghĩa là chỉ có CEXes hiện tại mới đáp ứng được nhu cầu của họ.
Do đó, phần lớn khối lượng giao dịch tiền điện tử diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung như Binance và Coinbase.
Tính đến ngày hôm nay, khối lượng hàng ngày trên CEX lớn nhất – Binance, là khoảng 25 tỷ đô la, trong khi trên DEX lớn nhất – Uniswap, là khoảng 2 tỷ đô la.
Khối lượng thấp có nghĩa là tính thanh khoản thấp và vấn đề đặc biệt nghiêm trọng khi giao dịch các tài sản ít phổ biến hơn. Chênh lệch giá thường lớn không thể chấp nhận được, hạn chế đáng kể khả năng giao dịch của những tài sản đó.
Từ những vấn đề của các sàn giao dịch CEXes và DEXes như trên, TXA đã quyết định tạo ra TXA Decentralized Settlement Layer (DSL) – Lớp dàn xếp phân cấp TXA, kết hợp những tính năng tốt nhất của CEXes và DEXes.
Cách thức TXA Decentralized Settlement Layer hoạt động
TXA Decentralized Settlement Layer là gì
TXA Decentralized Settlement Layer là một hệ thống mở và không được phép truy cập vào, cho phép bất kỳ sàn giao dịch nào cũng đều được xây dựng miễn phí trên nó. Tacen là sàn giao dịch đầu tiên xây dựng dựa trên TXA và tận dụng những lợi ích mà nó mang lại cho cả người dùng và nhà khai thác sàn giao dịch.
Về bản chất, TXA Decentralized Settlement Layer là cơ sở hạ tầng phi tập trung xử lý quyền lưu ký và thanh toán, trong khi các sàn giao dịch xây dựng order books của họ với các công cụ tốc độ cao.
Sự kết hợp của những gì tốt nhất ở hai mô hình DEX/CEX đã tạo ra Hybrid-Decentralized Exchange, viết tắt là hDEX.
hDex có thể thực hiện được bằng cách tách quyền lưu ký (separating custody) và thanh toán khỏi sổ lệnh (settlement from the order book).
Thành phần của TXA Decentralized Settlement Layer
TXA Decentralized Settlement Layer bao gồm hai yếu tố chính – TXA smart contract và mạng Oracles dữ liệu dàn xếp – Settlement Data Oracles (SDO).
TXA smart contract – Ví hợp đồng thông minh TXA là ví non-custodial trên Ethereum hoặc các chains được hỗ trợ khác, nơi người dùng có thể gửi tài sản để sử dụng trên các sàn giao dịch và quản lý quy trình thanh toán P2P.
Mạng SDO là mạng không được phép của các nút do TXA holders điều hành. Các nhà khai thác SDO hợp nhất các nút của họ với token TXA để ngăn chặn hành vi độc hại. Các nút SDO chịu trách nhiệm lắng nghe các giao dịch đã khớp được phát bởi các sàn giao dịch, để tính toán số dư thanh toán dựa trên tất cả các giao dịch chưa thanh toán và truyền thông tin đó trên chuỗi khi người dùng bắt đầu giao dịch thanh toán.
Cách thức hoạt động
Người dùng bắt đầu giao dịch bằng cách khóa tài sản thế chấp trong ví hợp đồng thông minh TXA của họ và sau đó tạo lệnh dựa trên giá trị của tài sản thế chấp trong ví của họ. Người dùng chấp nhận đơn đặt hàng của họ và sau đó gửi chúng đến một sàn giao dịch.
Công cụ matchmaking của sàn giao dịch sẽ tìm kiếm các đơn đặt hàng tương ứng từ các nhà giao dịch khác để khớp với đơn hàng của nhà giao dịch đầu tiên.
Khi các giao dịch được khớp, các giao dịch đã khớp sẽ được truyền tới mạng SDO. Mạng SDO ghi lại tất cả các giao dịch đã khớp và tùy chọn ghi chúng vào sổ cái phi tập trung tốc độ cao như ICP hoặc Hedera Hashgraph.
Các nhà giao dịch sau đó có thể tiếp tục giao dịch dựa trên giá trị của tài sản thế chấp bị khóa của họ miễn là họ muốn cho đến khi họ quyết định thanh toán số dư của mình. Tất cả giao dịch này đang diễn ra ở tốc độ trao đổi tập trung và không yêu cầu giao dịch trên chuỗi trước khi thanh toán.
Khi người dùng quyết định thanh toán tài khoản của họ, họ phát hành một giao dịch từ ví hợp đồng thông minh của họ, điều này sẽ kích hoạt mạng SDO chia sẻ thông tin về số dư chưa thanh toán trên chuỗi. Dựa trên thông tin đó, việc quyết toán được hoàn thành.
Kết luận
Tóm lại, các sàn giao dịch tập trung có rủi ro đối với sàn, thiếu minh bạch và có các vấn đề về quyền riêng tư. Trong khi đó, các sàn giao dịch phi tập trung thường chậm, chi phí cao hơn, thanh khoản thấp hơn.
Từ những hạn chế mà các sàn giao dịch CEXes/DEXes đang gặp phải, hi vọng rằng TXA Decentralized Settlement Layer (DSL) có thể mang đến cho người dùng những trải nghiệm mới mẻ và nền tảng này có khá nhiều tiềm năng trở thành một giải pháp thay thế chính ngoài các sàn giao dịch truyền thống và sẽ là ‘động lực’ cho sự bùng nổ của các sàn giao dịch phi tập trung.
Trên đây là toàn bộ thông tin mà GTA Ventures đã nghiên cứu DSL, hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nó.
Anh em có thể tham gia thảo luận cùng GTA team tại:
Website | Facebook | Twitter | Trading | Research | Youtube
